Mechanizm podzielonej płatności
- informacje ogólne

Artykuł aktualny na dzień 05-07-2025

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) określany jako split payment to system rozdzielenia płatności za fakturę na kwotę netto oraz podatek VAT. Od 1 listopada 2019 r. mechanizm podzielonej płatności zastąpił „odwrotne obciążenie VAT” dla towarów i usług wymienionych w zał. nr 15 do ustawy o VAT. Są to usługi i towary określone przez ustawodawcę jako "wrażliwe".

Przelew podzielony

Płatność za towar lub usługę, zrealizowana jest przez nabywcę nie przelewem zwykłym, ale specjalnym przelewem podzielonym. Kwota brutto nie trafia w całości na rachunek odbiorcy, ale zostaje rozdzielona na kwotę netto i podatek VAT. Kwota netto trafia na rachunek główny sprzedawcy, a kwota podatku VAT - na jego rachunek VAT. Banki od listopada 2019 r. mają obowiązek do każdego konta firmowego zakładać podkonto VAT.
Czy z konta VAT można dowolnie wypłacać środki? Niestety nie. Dysponowanie środkami na rachunku VAT jest ograniczone. Z konta VAT można zapłacić zobowiązania w podatku VAT oraz zobowiązania z tytułu:
• podatku dochodowego od osób prawnych,
• podatku dochodowego od osób fizycznych,
• podatku akcyzowego,
• należności celnych oraz
• składek ZUS.
Obejmuje to również odsetki za zwłokę, czy też wszystkie dodatkowe zobowiązania podatkowe ustalane w podatku VAT.
Rachunek VAT jest zasilany VATem z faktur sprzedaży. Z konta VAT opłacany jest, poza zobowiązaniami podatkowymi do Urzędu Skarbowego oraz składkami ZUS, podatek VAT z faktur kosztowych- ale tylko opłacanych przelewem tradycyjnym. Niestety na chwilę obecną zapłata poprzez terminal platniczy kartą lub blikiem nie daje możliwości podzielonej płatności - środki pobierane są z konta głównego.
Można zwrócić się do naczelnika Urzędu Skarbowego z wnioskiem o uwolnienie środków z rachunku VAT na rachunek główny. Instrukcja złożenia wniosku znajduje się pod tym linkiem.

Kiedy występuje obowiązek podzielonej płatności?

Załącznik nr 15 ustawy o VAT

Obligatoryjnym stosowaniem mechanizmem podzielonej płatności objęte są towary i usługi ujęte w załączniku 15 do Ustawy o VAT, których wartość na fakturze przekracza 15 tysięcy złotych. Ich wykaz jest zamieszczony w załączniku nr 15 do ustawy o VAT:

Źródło: Ustawa o podatku od towarów i usług

Załącznik nr 15 Ustawy o VAT obejmuje m.in:
TOWARY: węgiel kamienny, koks, brykiet • Atrament do pisania, tusz • Wyroby z folii sypu stretch, ze stali, • Pręty, rury, druty, • Złoto, srebro, cynk, miedź, • Komputery, dyski twarde, telefony, tv, aparaty fotograficzne, • Akumulatory, części do kopiarek, • Części, wyposażenie i akcesoria do pojazdów silnikowych, • Biżuteria, wszelkiego rodzaju odpady, surowce wtórne • Benzyny silnikowe, oleje napędowe, opałowe • Sprzedaż hurtowa i detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i motocykli • Sprzdaż motocykli
USŁUGI: roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków, roboty ogólnobudowlane, roboty ziemne, • roboty związane z rozbiórką, z instalacjami wodnokanalizacyjnymi, wentylacyjnymi, klimatyzacyjnymi, gazowymi, • roboty tynkarskie, malarskie, stolarka budowlana, • roboty wykończeniowo budowlane

Nabywca - podatnik VAT czynny ale i zwolniony

"Mechanizm ten może być stosowany wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników VAT, czyli do transakcji B2B i wyłącznie w związku z zapłatą za fakturę, na której wykazano kwotę VAT." - czytamy w objaśnieniach Ministerstwa Finansów. Warto podkreślić, że "podatnik" nie oznacza "czynny podatnik VAT" a więc obejmuje podatników czynnych, ale też zwolnionych. Objaśnienia MF: "Podatnik zwolniony zarówno przedmiotowo jak i ze względu na wartość sprzedaży jest obowiązany płacić w MPP, jeżeli spełnione będą przesłanki obowiązkowego stosowania tego mechanizmu."
Jest to kwestia nieoczywista ze względu na to, że małe firmy, które są zwolnione z VAT podmiotowo do 200 tysięcy złotych, co do zasady nie mają obowiązku zakładania firmowego konta bankowego. W momencie nabycia towarów lub usług z załącznika nr 15 ustawy o VAT o wartości brutto przekraczającej 15 tysięcy, firmy zwolnione z VAT są obowiązane posiadać rachunek VAT. Tym samym będą obowiązane zapłacić podzieloną płatnością:

Obowiązek sprzedawcy - adnotacja na fakturze

Elementem identyfikującym obowiązkowe zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności do danej transakcji jest odpowiednia informacja zamieszczona na fakturze. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a sprzedawca towarów i usług ujętych w załączniku 15 ma obowiązek zamieścić na fakurze adnotację „mechanizm podzielonej płatności”. W tym przypadku jest to obowiązkowy element faktury. Niezastosowanie się do przepisów stanowi uchybienie, które, jeśli wystąpi, należy naprawić.
Nabywca, który otrzymał fakturę z oznaczeniem „mechanizm podzielonej płatności”, ma obowiązek płatności w systemie MPP.

Obowiązek nabywcy - sprawdzić białą listę

Płacąc za fakturę objętą mechanizmem podzielonej płatności nabywca musi sprawdzić czy na fakturze widnieje prawidłowy rachunek bankowy do wpłaty. Sprzedawca powinien wpisać swój numer rachunku firmowego, który powinien widnieć na białej liście podatników VAT. Rachunek bankowy sprawdzimy tutaj: Biała Lista Podatników VAT

Obowiązkowa czujność nabywcy

W przypadku, gdy na fakturze nie będzie zapisu "mechanizm podzielonej płątności", a nabywca otrzyma fakturę za usługi lub towary ujęte w załaczniku 15 Ustawy o VAT, nie zwalnia nabywcy z obowiązku zapłaty w systemie MPP. Oznacza to, że nabywca powiniem być świadomy, że zakup konkretnych towarów i usług na kwotę powyżej 15.000,00 zł podlega obowiązkowo pod split payment- bez względu na to, czy na fakturze jest oznaczenie MPP, czy go nie ma.

Ustawowy obowiązek akceptowania i stosowania MPP - kary i sankcje

Podatnicy naruszający obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności muszą się liczyć z trzema rodzajami sankcji, tj.:
1) sankcją w postaci ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego
2) odpowiedzialnością karną skarbową,
3) sankcją w postaci wyłączenia możliwości rozpoznania podatkowych kosztów uzyskania przychodów.

Za nieprawidłowości w stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności obie stony transakcji podlegają pod tzw. odpowiedzialność solidarną w przypadku zarówno błędów w oznaczeniu faktur jak i błędów w płatnościach.

Szczegółową analizę błędów w stosowaniu MPP omówiłam w artykule:

Interesujące przypadki omówione są w artykule:



Zapraszamy także do zapoznania się z naszymi pozostałymi artykułami w Poradniku Przedsiębiorcy.

Opracowała: Justyna Pawlak-Fornal

Aktualizacja: 27-09-2024
Dodano 13-09-2019

Źródło:
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650
Objaśnienia Ministerstwa Finansów

TAGI: split payment . zmiany VAT 2019 . mechanizm podzielonej płatności od listopada 2019 . mpp dla firm . kto musi stosować mechanizm podzielonej płatności . Załącznik nr 15 do ustawy o VAT . Mechanizm podzielonej płatności . Mechanizm podzielonej płatności kiedy jest obowiązkowy . MPP załącznik 15 . Mechanizm podzielonej płatności od jakiej kwoty . Split payment co to . Mechanizm podzielonej płatności jakie towary . Mechanizm podzielonej płatności na fakturze . Mechanizm podzielonej płatności kiedy jest obowiązkowy . Mechanizm podzielonej płatności na fakturze poniżej 15 tys