PRAWO PRACY:
Do czego uprawniona jest pracująca osoba niepełnosprawna?

Krótszy czas pracy

Co do zasady, wg ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
Jeśli osoba niepełnosprawna zaliczana jest do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Ustawa wyklucza także zatrudnienie osoby niepełnosprawnej w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.
Wszystkie powyższe czynniki nie dotyczą jednak osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy na wniosek osoby zatrudnionej przeprowadzone zostanie badanie lekarskie i lekarz wyrazi na to zgodę. Badanie to może wykonać:
• lekarz przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników lub też
• lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną (tylko w przypadku braku lekarza medycyny pracy).
Koszty badań lekarskich ponosi pracodawca.

Dodatkowa przerwa w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek

Zgodnie z Kodeksem pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, to pracownik ma prawo do przerwy w pracy, wliczanej do czasu pracy, trwającej co najmniej 15 minut.
Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej, poza wymienionej w Kodeksie pracy, przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i także jest wliczany do czasu pracy.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Wraz z opisanym poniżej zwolnieniem od pracy z zachowaniem wynagrodzenia nie może przekraczać jednak 26 dni kalendarzowych w roku.
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Dodatkowy urlop nie przysługuje jednak osobie niepełnosprawnej w dwóch przypadkach:
• gdy osoba ta uprawniona jest do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni robocze lub
• gdy osoba niepełnosprawna korzysta z urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów, jeśli trwa on więcej niż 10 dni roboczych (dotyczy to np. nauczycieli).

Zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia

Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych:
• w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku;
• w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
Uczestnictwo w turnusie rehabilitacyjnym stanowi, obok udziału w warsztatach, jedną z podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Ma na celu ogólną poprawę psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, między innymi przez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań. Długość trwania turnusu ustawowo wynosi co najmniej 14 dni.
Wynagrodzenie za czas wyżej wymienionych zwolnień od pracy oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Podstawą do wypłaty wynagrodzenia jest udokumentowanie przez osobę niepełnosprawną uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym wydane przez lekarza.

Pamiętać należy, iż łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego oraz zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym. Jednak trzech odrębnych uprawnień, czyli urlopu wypoczynkowy, dodatkowego urlopu wypoczynkowego oraz zwolnienia od pracy, nie należy ze sobą łączyć, więc pracownik korzystając z urlopu wypoczynkowego nie powinien uczestniczyć np. w turnusie rehabilitacyjnym.

Źródło:
• ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r.o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (ostatnia zmiana: dz.u. z 2015 r., poz. 1359)
• rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 22.05.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym
• ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jedn.: dz. u. 2014.1502 z późn. zm.)


Dodano 25-10-2017